16 Aralık 2022 Cuma

ŞUŞA ŞƏHƏRİNİN BANİSİ, QARABAĞIN HÖKMDARI PƏNAHƏLİ XAN CAVANŞİR...


Pənahəli Xan Cavanşirə şahə qalxmış Milli Qarabağ Atı belində abidə ucaldılsın ! 



(Qohumlar və Dostlar xahiş edirəm münasibətinizi, fikrinizi bildirəsiniz və paylaşasınız ki, təklifimə dəstək verənin sayı çox olsun).



Ölkəmiz indi müstəqildir. Suşamızın 270 illik yubileyi ilində bir daha təklif edirəm ki, Azərbaycan mədəniyyətinin beşiyi sayılan Şuşa şəhərində Qarabağın hakimi, Şuşa şəhərinin banisi, Şuşa şəhərini Qarabağın paytaxtına çevirmiş unudulmaz dövlət xadimi Pənahəli Xan Cavanşirə şahə qalxmış Milli Qarabağ Atı belində abidə ucaldılsın. Və bu abidənin ətrafında onun ləyaqətli davamçılarının büstləri yerləşdirilsin. 


© Adil İrşadoğlu (Əliyev).

13.12.2022. / 11-00.

--------

Qarabağın hakimi, Şuşa şəhərinin banisi, Şuşa şəhərini Qarabağın paytaxtına çevirmiş unudulmaz dövlət xadimi Pənahəli Xan Cavanşirə Şuşa şəhərində, atın belində heykəl qoyulsun...
Bir bunu deyən yazı "Rus Çar hökumati ve rus Sovet hökumetinin bizim xanlardan, beylerden heç xoşu gelmeyib. Addımbaşı onları aldatmağa onlara kelek gelmaya çalışıb. Ancaq nadensa vezir Molla Panah Vaqife abide ucaltmağa icaze verib. Ölkemiz indi müsteqildir. Teklif edirem ki, Azerbaycan madaniyyatinin beşiyi sayılan Şuşa şaherinda Qarabağın hakimi olmuş, Şuşa şeherini Qarabağın paytaxtına çevirmiş unudulmaz dövlet xadimi Penahali Xan Cavanşire de ona yaraşan abida ucaldılsın. Hamin abida kompleksinin etrafında iso Penaheli Xan Cavanşirin layaqetli davamçılarının büstleri yerleşdirilsin. Bax, bu olar iş. Bu olar Qarabağ Azarbaycandır! Adil İrşadoğlu (liyev). 15.05.2021./09-23" şəkili ola bilər

21 Kasım 2022 Pazartesi

BİZ KİMLİYİMİZLƏ BAĞLI YENİ NƏSLƏ MƏLUMAT VERMƏYƏ BORCLUYUQ...

İXTIYAR ƏLİBALA OĞLU ŞIRIN : - Dost və dostluq çox dəyərlidir. Onu tapan onsuz yaşamağı bacarmır. Həqiqi dostluq əvəzsiz bir nemətdir. Jurnalist Adil İrşadoğlu (Əliyev) mənim gənclik, ahıllıq və həqiqi dostumdur. 

Bizim nəsil öz gəncliyinin əhəmiyyətli hissəsini daha çox milli mübarizədə - düşmənlə döyüşlərdə, siyasətdə, başqa sahələrdəki mübarizə meydanlarında keçirtdi. Gəncliyimizin necə gəlib-keçdiyini heç hiss etmədik. Ancaq bu ömrə peşman da deyilik. Allah Vətənimizi qorusun və xalqımıza uğurlu, işıqlı yol qismət etsin.


20 Kasım 2022 Pazar

TÜRKİYƏNİN ERMƏNİSTANLA HAVA VƏ QURU SƏRHƏDDİNİN BAĞLANMASINDA İXTİYAR ŞİRİNİN ROLU...

5 APREL 1993-CÜ İL 


(Dördüncü məqalə)



İxtiyar Şirin 
Azərbaycanın sabiq Baş prokuroru


Azərbaycanın sabiq Baş prokuroru İxtiyar Şirin Kəlbəcərin Ermənistan tərəfindən işğalından sonra Türkiyə Cümhuriyyətinin  Ermənistanla quru və hava sərhədlərinin bağlanmasının təşkilatçılarından biridir. O, 1993-cü ilin mart ayının sonları və aprelin ilk günlərində  Ermənistan və Rusiya silahlı qüvvələri tərəfindən Kəlbəcər işğal ediləndə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin gücsüzlüyünün şahidi oldu. Hələ Kəlbəcərin tam süqutu elan ediləndən bir-iki gün əvvəl İxtiyar Şirinə çox yaxın olan bir şəxs hansısa yollarla Rusiyadan gətirdiyi Rusiyanın Azərbaycanın indiki işğal edilən ərazilərimizdən daha geniş ərazinin erməni-rus silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilməsi barədə planları ilə və bunu təsvir edən xəritə ilə onu tanış etdi. Kəlbəcərdən gələn məğlubiyyət xəbərləri onu bu gördüklərinə inandırdı. 

İxtiyar Şirin Azərbaycan hakimiyyətinin və ordunun bu işin öhdəsindən təkbaşına gələ bilməyəcəyini bildiyi üçün ona çox yaxın olan Türkiyə hökumətinə bağlı bir nəfəri dərhal bu sənədlərlə Ankaraya vəziyyət barədə məlumat verməyə göndərdi. Ankaradan vəziyyətin Süleyman Dəmirələ məruzə edildiyini və İxtiyar Şirinin dərhal oraya getməyinin zəruri olduğunu bildirdilər. O, prezident Əbülfəz Elçibəyə bunlar barədə məlumat verir və Türkiyə ilə Azərbaycanın hazırkı vəziyyəti barədə danışıqlar olduğunu bildirir. İxtiyar Şirin prezidentə ölkənin durumu barədə Baş Bakan Süleyman Dəmirələ məruzə olunduğunu, danışıqlar üçün onun Ankaraya dəvət edildiyini söyləyir. Əbülfəz bəy onun adından danışmaq səlahiyyətini İxtiyar Şirinə verdikdən sonra Baş Prokuror dərhal Türkiyəyə gedir. Onun əvvəllər Süleyman Dəmirəllə şəxsi tanışlığı yox idi. O, Türkiyəyə prezidentin adından gedirdi və orada deyiləcək sözlər də Azərbaycan dövlətinin adından deyiləcəkdi. 

İxtiyar Şirin 1993-cü il aprelin 3-də Ankaraya getdi və elə həmin gün də Süleyman Dəmirəllə görüşdü, ona Azərbaycanın vəziyyətini, dövlətin, o cümlədən silahlı qüvvələrin nələrə ehtiyacı olduğunu bildirdi. Söhbətdən dərhal sonra Azərbaycana yardımlarla bağlı ciddi işlər görülməyə başlandı. İlkin olaraq Süleyman Dəmirəl 5 aprel 1993-cü il tarixdə bəyanatla çıxış edərək Ermənistanı  dərhal işğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarından çəkilməsini tələb etdi, Türkiyənin Ermənistanla bütün quru və hava sərhədlərinin bağlandığını elan etdi. Quru və hava sərhəddinin bağlanmasının əsas səbəbi əsasən Türkiyənin hava və quru sərhədləri vasitəsi ilə Amerika Birləşmiş Ştatlarından, bir sıra Avropa və ərəb ölkələrindən Ermənistana  terrorçu qüvvələrin, silah və sursatın daşınmasının qarşısını almaq, həm də təcavüzkar dövlətin iqtisadi və siyasi blokadaya alınması idi. Bundan başqa Türkiyə Silahlı Qüvvələri Ermənistanla sərhəddə irimiqyaslı hərbi təlimlərə başladı. Bu da Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Ermənistana "biz hər şeyə hazırıq" mesajı idi. 

İşğalın qarşısını almaq üçün Türkiyə və Azərbaycan arasında qurulacaq hərbi-siyasi münasibətlər barədə və ediləcək yardımlarla bağlı Türkiyə və Azərbaycan arasında sazişlər və protokollar imzalandı. Bir neçə gündən sonra Azərbaycana ordumuzun hərbi hazırlığını təşkil etmək üçün 175 yüksək hazırlıqlı türk zabiti göndərildi. Bu o dövr üçün, elə hazırkı dövr üçün də ordu hazırlığı üçün çox böyük qüvvə idi. Bundan əlavə xeyli hərbi və tibbi ləvazimatlar dalbadal təyyarələrlə Azərbaycana çatdırıldı. Bundan sonra Türkiyə diplomatiyası da  Ermənistanın təcavüzünə qarşı çox böyük həmlələr etməyə başladı. Məhz bu dəstəyin nəticəsi idi ki, aprelin 28-də BMT Təhlükəsizlik Şurasında Kəlbəcərin işğalıyla bağlı 822 saylı qətnamə qəbul olundu. Türk zabitləri də Azərbaycana gələn kimi dərhal hərbi çağırış həyata keçirildi və 15 min sağlam, hərbiyə yararlı gənc türk zabitlərinin sərəncamına verildi. Onlara çox güclü təlimlər keçilməyə başlandı. Türkiyənin  qərarı belə idi ki, hər 3 aydan bir həmin türk zabitləri Azərbaycan ordusunun sərəncamına əlavə olaraq 15 min döyüşə tam hazır, hərbi təlimlərdə sınaqdan çıxmış döyüşçü verməliydi. İlkin olaraq 15 minlik döyüşə tam hazır qüvvələri oktyabr ayında Azərbaycan Silahlı qüvvələri təhvil alacaqdı. Yüksək standartlara cavab verən ordu hazırlanacaqdı. Bu ordu bir gündə 30-40 kilometr piyada, döyüşərək irəliləməyə qadir olan ildırımsürətli bir qüvvəyə çevriləcəkdi. Nəticədə Azərbaycan ordusu regionun bir nömrəli ordusu olacaqdı.

Ermənistan və Rusiya bu hazırlıqlardan təlaşa düşmüşdülər və 822 saylı qətnamədən sonra Ermənistan hökuməti  Kəlbəcərin sentyabrın əvvəllərində işğaldan azad ediləcəyinə razılıq verdilər. Ancaq Rusiyanın, Ermənistanın və onların Azərbaycandakı  agentlərinin birgə hazırlayıb həyata keçirdikləri 4 iyun Gəncə qiyamı bütün planları pozdu. Düşmən Ağdamı, Füzulini, Cəbrayılı, Zəngilanı və Qubadlını işğal etdi.

Sonra Türkiyənin Ermənistanla sərhədlərinin açılması qarşılığında Ermənistandan nə az, nə çox - işğal etdiyi Azərbaycan ərazilərindən çıxması tələb olundu...


İxtiyar Şirin & Adil İrşadoğlu

Yazı 08.05.2015-ci ildə hazırlanmışdır.

20.11.2022-ci ildə yenidən redaktə olunaraq çap edilmişdir.




19 Kasım 2022 Cumartesi

İXTİYAR ŞİRİNİN YÜKSƏK DÖVLƏT VƏZİFƏLƏRİNDƏ GÖRDÜYÜ İŞLƏR...

 (Ücüncü məqalə)



İxtiyar Şirin

Azərbaycanda müstəqillik tərəfdarları ilə müstəqilliyiın əleyhinə olan qüvvələrin arasında gedən siyasi mübarizənin nəticəsində 1991-ci ilin noyabr ayında Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin səlahiyyətləri 50 xalq deputatından (25 hakimiyyət +25 müxalifət) ibarət Milli Şuraya verildi. Hakimiyyəti təmsil edən deputatların heç biri vəzifəsindən istefa verib Milli Şuraya gəlmədiyi halda, Azərbaycan Respublikasının Xalq deputatı olan İxtiyar Şirin Beyləqan rayon prokuroru vəzifəsindən istefa verib Milli Suranın üzvü, hüquq siyasəti komissiyasının sədri seçildi. Ali qanunverici orqanın komissiya sədri kimi İxtiyar Şirin Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini və suverenliyini möhkəmləndirən, dövlət quruculuğu məsələlərini həll edən, dövlət orqanlarının hakimiyyətdəki yerini müəyyən edən bir çox qanunların hazırlanmasına başçılıq etdi. Onun hazırlayıb təqdim etdiyi qanun layihəsinin Azərbaycan Respublikası Ali Sovetində müzakirə edilərək qəbul edilməsi nəticəsində Azərbaycanın ali qanunverici orqanının 1918-ci ildə müəyyən edilən tarixi adı bərpa edildi. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Milli Şurası adı Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi adı ilə əvəz olundu.

Azərbaycanın istiqlalı və milli dövlət quruculuğu uğrunda mübarizə aparan İxtiyar Şirin Müsavat Partiyasının Azərbaycan Respublikasında bərpa edilməsi üçün yaradılan bərpa qrupunun 20 nəfər üzvündən biri seçildi. Milli Şurada dövlət quruculuğu və hüquq siyasəti ilə bağlı bir sıra işlərin görülməsinə və qanunların hazırlanmasına nail olan İxtiyar Şirin 1992-ci il may ayının 18-də hakimiyyətə gələn Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin rəhbərliyinin təklifini qəbul etdi və o, 20 may 1992-ci il tarixdə Azərbaycan Respublikasının hüquq siyasəti üzrə dövlət müşaviri təyin edildi.

Onun rəhbərliyi ilə qısa müddət ərzində dövlət quruculuğu, məhkəmə islahatlarının aparılması və cinayətkarlıqla mübarizə işlərinin təşkili üçün dövlət siyasətini müəyyən edən konsepsiyalar hazırlandı, Azərbaycan Respublikasının yeni konstitusiyasının layihəsi hazırlanmağa başlandı. Dövlət müşaviri İxtiyar Şirinin təklifi ilə dövlət sərhəddinin müəyyən edilməsi üçün Baş nazirin sədrliyi ilə dövlət komissiyası işə başladı, respublikanın sərhəd qoşunlarının yaradılmasına və dövlət sərhəddinin Rusiya sərhəd qoşunlarından təhvil alınmasına başlandı. Onun başçılıq etdiyi dövlət müşavirliyinin gördüyü işlərin nəticəsində respublikanın gömrük orqanları, respublika prezidenti yanında xüsusi idarə, prezident qvardiyası yaradıldı və fəaliyyətə başladı. Hərbi tribunal, hərbi prokurorluq, arbitraj məhkəməsi təşkil edildi, milli təhlükəsizlik orqanlarının strukturu və fəaliyyəti təkmilləşdirildi.

İxtiyar Şirin Azərbaycan Xalq Cəbhəsi hakimiyyətinin davamlı təkidindən sonra Azərbaycan Respublikasının Baş Prokuroru olmağa razılıq verdi və o, 14 oktyabr 1992-ci il tarixdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin təqdimatı ilə Azərbaycan Respublıkası Milli Məclisi tərəfindən bu vəzifəyə təyin edildi.

Baş prokuror İxtiyar Şirin dərhal prokurorluqda struktur dəyişiklikləri etdi, prokurorluğun ştat sayını 300 nəfər artırdı, pensiyaya göndərilmiş təcrübəli işçilərin müəyyən hissəsini prokurorluğa qaytardı. Rusiyada, keçmiş ittifaqın digər respublikalarında prokurorluqda çalışan və müstəqillik qazanmış vətənə dönmək istəyən onlarla azərbaycanlını prokurorluğa işə qəbul etdi, attestasiya komissiyasının keçirdiyi sınaq imtahanlarından uğurla keçən yüzlərlə gənc hüquqşünası prokurorluğa işə qəbul etdi. O, bacarıqlı, bilikli və vicdanlı prokurorluq işçilərini Baş prokurorluqda mühüm vəzifələrə, şəhər və rayon prokurorları, prokuror müavinləri vəzifələrinə təyin etdi. Baş prokurorun təklifi ilə prokurorluq işçilərinin əmək haqqının  artırılması, döyüş bölgələrinin prokurorluq işçilərinin əmək haqqının iki dəfə artırılması, onların iş və sosial şəraitinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı Respublika Prezidenti Əbülfəz Elçibəy və Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi qərarlar qəbul etdi.

Görülən tədbirlər nəticəsində prokurorluqda əmək intizamı möhkəmləndirildi, işlərin keyfiyyəti və operativliyi artırıldı. Fəaliyyət qabiliyyəti və məsuliyyəti artırılan prokurorluğun fəaliyyəti göcləndi, prokurorluq Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası və qanunları ilə müəyyən edilən vəzifələrini uğurla yerinə  yetirməyə başladı.

Azərbaycan Respublikasının Baş Prokuroru İxtiyar Şirin prokurorluğun bütün sahələrində ciddi dönüş yarada bildi.

Vətəndaşların ərizə və şikayətlərinə baxılmasına Baş prokuror özü rəhbərlik etməyə başladı. Baş prokurorluğa daxil olan yüzlərlə ərizə və şikayətləri İxtiyar Şirin özü oxuyub hər birini nəzarətə götürür, bütün ərizələrə baxılmasının nəticələri onun özünə məruzə edilirdi. Ərizələrə obyektiv və vaxtında baxılması üçün Baş prokurorluğun aparatı bütünlüklə səfərbər edilmişdi. İxtiyar Şirinin Baş prokuror təyin edildiyi ilk günlərdə Baş prokurorluğa hər gün yüzlərlə ərizə və şikayətlər daxil olurdusa və onların da böyük bir hissəsi təkrar ərizələr idisə, görülən işlərin nəticəsində təxminən 3-4 aydan sonra  Baş prokurorluğa hər gün artıq bir neçə ərizə və şikayət daxil olurdu. Baş prokuror onun qəbuluna gələn şəxsləri hər gün və dərhal qəbul edir, onların şikayət və müraciətlərinə qısa zaman ərzində baxılmasını təşkil edirdi. Bunun nəticəsində Baş prokurorun qəbuluna gələn şikayətçilərin sayı da bir neçə dəfə azaldı.

Vətəndaşların ərizə və şikayətlərinə vaxtında və qanunlara uyğun baxılması nəticəsində onlarla qəsdən adam öldürmə və başqa ağır cinayətlərin üstü açıldı, cinayət etmiş şəxslər məsuliyyətə cəlb edildi, yüzlərlə vətəndaşın pozulmuş hüquqları bərpa olundu.

Baş prokurorun gördüyü tədbirlər nəticəsində  bütün respublikada aylarla və illərlə süründürülmüş yüzlərlə cinayət işlərinin ibtidai istintaqı qısa zaman ərzində tamamlandı və bu işlər üzrə qanuni qərarların qəbul edilməsi təmin edildi.

Qəsdən adam öldürmə haqqında olan, о cümlədən siyasi motivlərlə baş verməsi şübhə edilən qəsdən adam öldürmə cinayətlərinin istintaqı xüsusi nəzarətə götürüldü. Bunun nəticəsində bu işlərin istintaqı fəallaşdı, bir sıra işlər üzrə cinayət etmiş şəxslər müəyyən edilib məsuliyyətə cəlb edildi.

20 yanvar hadisələri, Xocalı soyqırımı, Şuşa və Laçının işğal edilməsi faktları üzrə olan cinayət işlərinin istintaqı İxtiyar Şirin Baş prokuror təyin edildikdən dərhal sonra onun bilavasitə rəhbərliyi ilə yenidən təşkil edildi, bir neçə ay ərzində minlərlə istintaq hərəkətləri yerinə yetirildi, bu cinayətləri etmiş şəxslər məsuliyyətə cəlb edilmyə başlandı.

Prokurorluğun fəaliyyətində edilən müsbət dəyişikliklər nəticəsində bu təşkilata ölkə vətəndaşlarının inamı artmağa başladı.


İxtiyar Şirin & Adil İrşadoğlu

Yazı 20.02.2015-ci ildə hazırlanmışdır.

19.11.2022-ci ildə yenidən redaktə olunaraq çap edilmişdir. 


Ardı var... 


17 Kasım 2022 Perşembe

MİLLİ İSTİQLALIMIZ UĞRUNDA İXTİYAR ŞİRİNİN SİYASİ FƏALİYYƏTİ...

 (İkinci məqalə)



İxtiyar Şirin Bəxtiyar Vahabzadə ilə

Azərbaycanda 1988-ci ildən başlayan milli azadlıq hərəkatını müdafiə edən Bakı şəhəri Qaradağ rayon prokuroru İxtiyar Şirinin təklifi ilə Qaradağ Rayon Soveti 12 yanvar 1990-cı il tarixdə Qarabağ probleminin həlli və Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin bərpa olunması tələbi ilə bağlı qərar qəbul edib, bu qərarı  Azərbaycan SSR Ali Sovetinə göndərdi. 1990-cı il yanvar ayının 20-də Sovet ordusunun Bakı şəhəri Qaradağ rayonunda törətdiyi cinayətlərə görə rayon prokuroru İxtiyar Şirin dərhal cinayət işi başlayıb istintaq aparmağa başladı. O, SSRİ rəhbərliyinin bu cinayətlərinə etiraz etdi. O, Bakını işğal etmiş rus hərbiçilərinin yerli hakimiyyətlə birlikdə 200 nəfər Azərbaycan xalq cəbhəsi fəallarının həbs edilməsinin qarşısını aldı.

İxtiyar Şirin respublikada və Qaradağ rayonunda xalqın içində  qazandığı hörmət və nüfuzuna görə 1990-cı ilin sentyabr ayında parlament seçkilərində Qaradağ rayonu 13 saylı seçki dairəsindən respublika rəhbərliyinin iradəsinə zidd olaraq seçicilərin səslərinin 70%-ni qazanıb Azərbaycan Respublikasının xalq deputatı seçildi. İxtiyar Şirinin Moskvanın hərbi və təhlükəsizlik qüvvələrindən, respublikada və rayonda Moskvanın kolonial siyasətini  müdafiə edən qüvvələrdən çəkinməyərək öz şəxsi azadlığını və vəzifəsini təhlükə altmda qoyaraq açıq müdafıə etdiyi və həbslərdən xilas etdiyi yüzlərlə Azərbaycan Xalq Cəbhəsi üzvləri və başqa milli vətənpərvər qüvvələr də seçkilərdə onu müdafiə etdilər, onun liderliyi ilə Qaradağ rayon sovetinə və Bakı şəhər sovetinə seçkilərdə qələbə qazanıb, ixtiyar Şirin də daxil olmaqla 16 nəfər rayon sovetinin, bir nəfər isə Bakı şəhər sovetinin üzvləri seçildilər. Bu, İxtiyar Şirinin Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi ugrunda apardığı mübarizəsinin və siyasi fəaliyyətinin birinci nəticəsi idi.



Qaradağ rayon sovetinə və 
Bakı şəhər sovetinə seçkilərdə 

1990-cı il parlament seçkilərində namizədlikləri irəli sürülən və Azərbaycan Respublikasının xalq deputatı seçilən 300 nəfərə qədər  vəzifəli şəxslərin içindən bir neçə nəfər, ocümlədən İxtiyar Şirin seçkilərə Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi platforması ilə qatılmışdı. Onun milli və cəsarətli siyasi mübarizəsini digər vəzifəli şəxslər qorxu və vahimə içərisində izləyirdilər. İxtiyar Şirin bu seçkilərdə Azərbaycanın tam dövlət müstəqilliyini tələb edən, cəsarəti ilə seçilən, müstəqil Azərbaycanın dövlət, siyasi, hüquqi, hərbi, təhlükəsizlik, iqtisadi, sosial və başqa sahələrdə quruculuq məsələləri ilə bağlı olan, doğruluguna, mükəmməlliyinə və uzaqgörənliyinə artıq heç bir şübhə yeri qalmayan siyasi platforma ilə çıxış etdi. Maraqlı burasıdır ki, həmin siyasi platformanın Azərbaycan üçün ən doğru yol olduğu əksər siyasi qüvvələr tərəfındən də qəbul edilirdi. Bu siyasi platformanın əsas tezisləri bunlardır :


1. Azərbaycanın siyasi, iqtisadi və digər mənafeləri SSR İttifaqı çərçivəsində təmin edilmədiyinə görə, Azərbaycan xalqının azad, fıravan həyatını qurmaq, onun başı üstünü almış təhlükələrdən xilas ctmək üçün Azərbaycan Respublikasınm dövlət müstəqilliyinin bərpa edilməsi zəruridir;

2. Yeni seçilmiş parlament Azəbaycan xalqının iradəsini ifadə edərək Azərbaycanın istiqlaliyyətini, tam siyasi və iqtisadi müstəqilliyini bərpa etməlidir;

3. Dağlıq Qarabağın, Naxçıvanın və başqa ərazilərin Ermənistanın işğalından müdafiə etmək, respublikanın təhlükəsizliyini, ərazi bütövlüyünü və dövlət müstəqilliyini mudafiə etmək üçün milli ordu yaradılmalıdır;

4. Sülhü, əmin-amanlığı qorumaq, baş verə biləcək təcavüzlərin qarşısını almaq məqsədi ilə bir çox dövlətlərin səylərini və qüvvələrini birləşdirmək üçün SSR İttifaqına daxil olan respublikalarla və digər dövlətlərlə yeni təhlükəsizlik sistemi yaradılmalıdır;

5. Respublikada aşağıdan yuxarıyadək çoxpartiyalılıq şəraitində demokratik prinsiplərə əsaslanan xalq hakimiyyəti yaradılmalıdır;

6. İnsan hüquq və azadlıqlarına tam əməl edilməsi təmin edilməlidir;

7. Mülkiyyətin bütün formaları müdafiə edilməli və onların inkişafı üçün yeni şərait yaradılmalıdır;

8. Qanunverici, icraedici və məhkəmə hakimiyyətinin aynlması təmin edilməlidir;

9. Aşkarlıq, о cümlədən respublika vətəndaşlarının informasiya almaq hüququnun gerçəkləşməsi təmin edilməlidir;

10. Azərbaycan xalqına məxsus olan sərvətlərə, milli gəlirə respublikanın  real sahiblik, sərəncam, istifadə hüququ təmin edilməlidir;

11. Respublika ərazisində yerləşən ittifaq tabeli müəsisələr respublikanın mülkiyyəti elan edilməlidir;

12. 1920-ci ildən başlayaraq respublikadan əvəzsiz ixrac edilmiş sərvətlərin dəyəri, xalqımıza vurulmuş maddi zərər müəyyən edilməlidir;

13. İttifaq xəzinəsindəki almaz və qızıl fondunda respublikamızm milli gəliri hesabına yaradılmış payı müəyyən edilməli və bunların Azərbaycan xalqına qaytarılması təmin edilməlidir;

14. Dövlət mülkiyyətində olan müəsisələr özəlləşdirilməli, özəlləşdirmə zamanı əmək kollektivlərinə üstünlük verilməli və səhmlərin ən azı 51%-i əmək kollektivlərinə verilməlidir;

15. Torpaq kəndlilərin mülkiyyətinə verilməlidir;

16. İşsizlərin sosial müdafiə fondu yaradılmalı, işsizlər 6 ay müddətində axırıncı iş yerindəki orta aylıq əmək haqqı həcmində müavinətlə təmin edilməli, onlara yeni ixtisaslar öyrədilməli, işlə təmin edilməlidirlər;

17. Gündəlik tələbat mallarının qiymətlərinin artımına uyğun olaraq aztəminatlı və çoxuşaqlı ailələrə verilən müavinətlər artırılmalıdır;

18. 1920-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutuna, 1920-ci ildən başlayaraq Azərbaycan torpaqlarının başqa respublikalara verilməsinə, 1990-cı il yanvar ayında sovet ordusunun Bakıda və respublikanın başqa şəhər və rayonlarında törətdiyi cinayətlərə qiymət verilməlidir.


İxtiyar Şirinin müstəqillik uğrunda mübarizəsi 
və milli dövlət quruculuğundakı fəaliyyəti 

İxtiyar Şirinin bu siyasi platformasındakı müddəaların bir çoxu onun özünün xalq deputatı, Milli Şuranın üzvü kimi bilavasitə iştirak etdiyi müstəqillik uğrunda mübarizə və milli dövlət quruculuğu fəaliyyəti nəticəsində gerçəkləşdi və hazırkı dövrdə də bu müddəaların bir hissəsinin, o cümlədən Qarabağın işğaldan azad edilməsi, insan hüquq və azadlıqlarının qorunması, demokratik seçkilərin keçirilməsi, sosial problemlərin həlli, işsizliyin aradan qaldırılması ilə bağlı müddəaların gerçəkləşməsi üçün aparılan siyasi fəaliyyət Azərbaycanın ümumsiyasi fəaliyyətinin tərkib hissəsi kimi siyasi partiyaların gündəliyində qalmaqda davam edir.

Platformada Dağlıq Qarabağın, Naxçıvan Muxtar Respublikasının və Azərbaycanın başqa ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğal edilməsi təhlükəsinin real olaraq mövcud olmasını və bunun  qarşısının alınması üçün milli ordunun yaradılmasının, ölkənin müdafiəsinin gücləndirilməsi üçün Azərbaycanın da daxil olduğu yeni təhlükəsizlik sisteminin qurulmasının zəruriliyini göstərən 4-cü və 5-ci müddəaların irəli sürülməsi onun Azərbaycanın strateji məsələlərini çox dəqiq müəyyən etmək və bu məsələlərin doğru həlli yolunu göstərmək qabiliyyətinin və bacarığının olduğunu göstərdi.

Sonrakı illərdə Ermənistanın Azərbaycana qarşı açıq ərazi iddiaları irəli sürməsi, apardığı işğalçı müharibə nəticəsində Dağlıq Qarabağı, о cümlədən Şuşa şəhərini, habelə Laçın, Kəlbəcər, Ağdam, Füzuli, Cəbrayıl, Zəngilan, Qubadlı rayonlarını işğal etməsi, Naxçıvaı da işğal etmək üçün cəhdlər etməsi Ermənistanın işğalçı niyyətləri və onların bu niyyətlərinin qarşısının ahnması ilə bağlı İxtiyar Şirinin hələ 1990-cı ildə elan etdiyi siyasi platformasının müddəalarının kifayət qədər doğru olduğunu göstərir. Təəssüf ki, Azərbaycan hakimiyyətlərinin və müəyyən siyasi qüvvələrin bacarıqsızlığı, məsələləri bilməməsi, bəzən isə xəyanətkarlıqları, qorxaqlıqları və fəaliyyətsizlikləri Ermənistana Rusiyanın da yaxından köməkliyi ilə 1991-ci ildən başlayaraq Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsinə imkan verdi.

Azərbaycanın müstəqilliyinin tərəfdarı olduğu üçün İxtiyar Şirinin Bakıdan uzaqlaşdırılması məqsədi ilə respublika rəhbərliyi onun Beyləqan rayon prokuroru təyin edilməsinə nail oldu. Ancaq bu, İxtiyar Şirinin parlament fəaliyyətinə mane ola bilmədi. Parlamentdə həm Azərbaycanın istiqlaliyyətinin müdafiəsi, həm də qanun yaradıcılığı ilə bağlı ciddi fəaliyyət göstərməyə başladı. О, 14 mart 1991-ci il tarixdə Azərbaycan Respublikasınm SSR İttifaqı tərkibində saxlanması ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Ali Sovetində keçirilən müzakirədə ona qarşı olan təzyiqlərə baxmayaraq, Azərbaycanda belə bir referendumun keçirilməsinə qarşı çıxdı və bu qərarın əleyhinə səs verən 43 deputatdan biri, vəzifəli şəxslərin içərisində isə 3 deputatdan biri oldu.


İxtiyar Şirin & Adil İrşadoğlu

Yazı 09.10.2014-cü ildə hazırlanmışdır.

18.11.2022-ci ildə yenidən redaktə olunaraq çap edilmişdir. 


Ardı var...